Ô nhiễm dầu là gì? Nguyên nhân và giải pháp khắc phục ô nhiễm dầu
Ô nhiễm dầu nhớt được biết đến là ô nhiễm phức tạp nhất ảnh hưởng nghiêm trọng đến hệ sinh thái, sức khỏe con người. Theo thống kê, tình trạng ô nhiễm dầu để giải quyết được sẽ phải mất vài tháng, thậm chí là vài năm. Vậy cụ thể ô nhiễm dầu là gì? Nhưng nguyên nhân khiến ô nhiễm dầu là tồi tệ, nguy hiểm? Giải pháp khắc phục vấn đề hiệu quả? Bài viết dưới đây chúng tôi sẽ giải đáp chi tiết, cùng theo dõi nhé!
Ô nhiễm dầu là gì?
Ô nhiễm dầu được hiểu đơn giản là sự giải phóng hydrocacbon từ dầu thô hoặc các sản phẩm từ dầu như xăng, dầu thải, dầu diesel… vào môi trường xung quanh. Từ đó làm cho môi trường bị ô nhiễm, các chất nhẹ thì nổi lên, các chất nặng thì chìm xuống và tích tụ dưới đáy ảnh hưởng trực tiếp đến môi trường đất, nước.
Hiện nay, ô nhiễm dầu được xem là một loại ô nhiễm phức tạp nhất vì trong dầu là một hỗn hợp gồm nhiều chất khác nhau: chất vòng thơm, các chất mạch thẳng ngắn hoặc dài…Do vậy nên việc dọn dẹp sạch tình trạng ô nhiễm dầu là vô vùng khó khăn, nguy hiểm và tốn kém nhiều công sức, tiền bạc.
Tác hại của tình trạng ô nhiễm dầu
– Ô nhiễm dầu là một loại ô nhiễm phức tạp vì dầu không phải là một chất mà là một hỗn hợp bao gồm hàng trăm chất khác nhau. Vì thế, việc tẩy rửa ô nhiễm dầu là một việc làm không dễ dàng, tốn nhiều thời gian và tiền bạc.
– Dầu đã qua sử dụng trong máy móc, xe cộ còn có thể chứa các kim loại nặng như kẽm, chì và cadmium ảnh hưởng xấu đến nguồn nước, thay đổi hệ vi sinh vật trong môi trường đất.
– Các chất trong dầu có thể nhiễm vào cơ thể nhanh qua 2 đường chính là thở và ăn uống sau đó vào máu. Hậu quả phân bố khắp cơ thể và nhanh chóng phân hủy thành các hóa chất khác có độ độc cao hơn hoặc thấp hơn. Thậm chí, có một số chất khó phân hủy hơn có thể tích lũy trong các mô trong cơ thể.
– Ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe con người: benzen, toluene và xylene, có thể ảnh hưởng đến hệ thần kinh trung ương của con người. Nuốt một số sản phẩm dầu mỏ như xăng và dầu hỏa gây kích ứng da, mắt, cổ họng và dạ dày, suy nhược hệ thống thần kinh trung ương, khó thở và viêm phổi….
– Ảnh hưởng xấu đến không khí, gây ô nhiễm trầm trọng.
Nguyên nhân của tình trạng ô nhiễm dầu
Tình trạng ô nhiễm dầu do nhiều nguyên nhân khác nhau có thể do con người và cũng có thể là do tự nhiên. Cụ thể như sau:
Do tác động từ tự nhiên
Nguyên nhân đầu tiên đó là do tác động từ các yếu tố bên ngoài tự nhiên, cụ thể là dầu thấm từ đáy tự nhiên sau đó xâm nhập vào môi trường biển. Hoặc dầu thô được hình thành từ các chất hữu cơ trong quá tình phân hủy của các loại sinh vật. Sau đó, từ tác động bởi các yếu tố như khí hậu, nhiệt độ mà dầu sẽ tồn tại ở đại dương, xói mòn trầm tích.
Do con người
Con người cũng là một trong những nguyên nhân chủ yếu dẫn đến tình trạng ô nhiễm dầu ngày càng nghiêm trọng. Cụ thể con người tác động xấu dẫn đến những sự cố tràn dầu hoặc làm rò rỉ dầu ra bên ngoài trong quá trình lọc dầu. Hay là quá trình xử lý, vận chuyển, lưu trữ và sử dụng dầu thô không đúng cách làm chúng bị thất thoát ra bên ngoài. Hậu quả gây ra ô nhiễm dầu ảnh hưởng đến hệ sinh thái, sức khỏe con người.
Giải pháp khắc phục ô nhiễm dầu tốt nhất hiện nay
Như đã phân tích ngay từ đầu, để giải quyết hoàn toàn tình trạng ô nhiễm dầu cần rất nhiều thời gian, chi phí, công sức. Tuy nhiên, nếu áp dụng những phương pháp dưới đây để giải quyết sẽ phần nào góp phần xử lý được tình trạng, giảm thiểu ô nhiễm, lâu dần xử lý được triệt để:
Phương pháp vật lý
Cách đơn giản nhất là thu hồi dầu nổi trên mặt nước bằng các phao nổi và các thiết bị hút dầu. Cụ thể, dùng phao nổi để khoanh vùng và tránh dầu lan ra xa sau đó dùng các thiết bị chuyên dụng để hút dầu trên mặt nước. Tuy nhiên, cách này chỉ áp dụng với lượng dầu nhỏ, khu vực hẹp.
Phương pháp hóa học
Phương pháp thứ 2 là dùng hợp chất hóa học để phân tán dầu hay sử dụng những chất có thể trung hòa hoặc kết tủa dầu tràn. Ngoài ra, dầu rất dễ cháy. Vì vậy, các bạn có thể xử lý dầu bằng cách đốt để dầu được loại bỏ hoàn toàn. Lưu ý cách xử lý này chỉ được áp dụng khi bị ô nhiễm dầu trên phạm vi rộng và phải được thực hiện bằng trực thăng.
Phương pháp sinh học
Cách thứ 3 là sử dụng các chế phẩm vi sinh kích thích quá trình sinh trưởng và phát triển của các loài sinh vật có thể phân hủy dầu. LMục đích biến nguồn hydrocacbon của dầu làm nguồn dinh dưỡng cho hệ sinh vật này. Ưu điểm hiệu quả, cực kỳ an toàn với môi trường. Cụ thể:
– Kích hoạt vi sinh vật (Biostimulation): Đây là phương pháp bổ sung chế phẩm sinh học hay còn gọi là vi sinh xử lý nước thải. Các chế phẩm này có chứa các thành phần như phốt pho (K2HPO4, KH2PO4), nitơ (NH4NO3), các khoáng chất… Các chất này có tác dụng kích thích hệ sinh vật có trong nước có thể phân hủy dầu. Biện pháp này được sử dụng nhiều nhất hiện nay vì chi phí thấp và cực kỳ thân thiện với môi trường.
– Bổ sung vi sinh vật (Bioaugmentation): Thay vì thêm thành phần để kích thích thì phương pháp này bổ sung trực tiếp các vi sinh vật để phân hủy dầu trong môi trường bị ô nhiễm. Nhược điểm của phương pháp này là khá phức tạp, chi phí lại cao. Bởi lẽ, các vi sinh vật này sẽ được nuôi dưỡng trong môi trường ô nhiễm mô phỏng. Do sinh trưởng trong phòng thí nghiệm nên không thể chắc chắn chúng có thể cạnh tranh được với các vi sinh vật có sẵn ở môi trường đó.
Kết luận
Tóm lại, có thể thấy ô nhiễm dầu là một loại ô nhiễm rất nguy hiểm, phức tạp và ảnh hưởng xấu đến sức khỏe con người cũng như sự phát triển của kinh tế, xã hôi, Do đó, chúng ta mỗi người dân hay đơn vị sản xuất cần phải nghiêm túc nhìn nhận vấn đề, đưa ra phương án xử lý kịp thời để giải quyết tránh hậu quá khó lường.